به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، محمدصادق جوکار رئیس موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی درباره راهبرد بازارسازی نفت به فارس گفت: الگوی فروش نفت در دولت یازدهم و دوازدهم همانند الگوی قرن بیستم بود. بازگشت تحریم‌ها منجر به کاهش صادرات نفت شد. الگوی قرن بیستمی یعنی متولیان امر در وزارت نفت همچنان معتقد بودند دست برتر با عرضه‌کنندگان است درحالی که معادلات بازار نفت تغییر کرده بود.
وی افزود: بازارسازی برای فروش نفت بدین معنا است که موضوع تحریم از موضوع دوجانبه آمریکا و ایران به موضوع مورد دغدغه کشور طرف ثالث در تعاملات نفتی ایران تبدیل شود. بدین صورت بازار فروش نفت اثر‌پذیری حداقلی از بازگشت تحریم‌ها داشته و تداوم می یابد. فرض کنید کشور ثالثی درصدد است با ایران تعاملات اقتصادی داشته باشد ولی تحت تاثیر تحریم، دچار محدودیت است. در بازارسازی باید کاری کرد کشور ثالث به فکر حل چالش تحریم در روابط با ایران باشد.
صادرات روزانه 100 هزار بشکه نفت به پالایشگاه ال‌پالیتو
یکی از سیاست‌هایی که ذیل بازارسازی نفت تعریف می‌شود، خرید تقاضا است. در این سیاست کشورهای صادرکننده با سهامداری در پالایشگاه‌های فرا سرزمینی آنها را به مقصد اصلی فروش نفت تبدیل می‌کنند. البته پیگیری این سیاست‌ها صرفا محدود به کشورهای تحریم‌شده مثل ایران نیست بلکه مابقی عرضه‌کنندگان نیز برای ایمن‌سازی فروش نفت در برابر تهدیدهای مختلف از سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی و سیاست خرید تقاضا استفاده می‌کنند.
در دولت سیزدهم سیاست خرید تقاضا برای نخستین بار در شرایط تحریم اردیبهشت‌ماه سال گذشته و در سفر وزیر نفت به ونزوئلا مورد استفاده قرار گرفت. در این سفر 8 قرارداد و تفاهم‌نامه بین ایران و ونزوئلا در حوزه نفت و کشاورزی امضا شد که از جمله مهم‌ترین آن قرارداد 110 میلیون یورویی بازسازی و تعمیرات اساسی پالایشگاه ال‌پالیتو ونزوئلا بود که منجر به صادرات 100 هزار بشکه نفت ایران به این پالایشگاه فراسرزمینی شد.
بعد از اجرای این قرارداد، رویترز در گزارشی اعلام کرد ایران در حال افزایش عرضه نفت خام به ونزوئلا است و ماهانه 4 میلیون بشکه نفت به پالایشگاه‌های این کشور صادر می‌کند.
جزئیاتی از 3 پالایشگاه فراسرزمینی جدید در آمریکای لاتین
حال بعد از موفقیت دولت سیزدهم در بازارسازی نفت با روش خرید تقاضا در پالایشگاه ال‌پالیتو، گام‌های بعدی نیز آماده برداشتن برای سهامداری در پالایشگاه های فراسرزمینی در کشورهای آمریکای لاتین است.
رئیس جمهور دیروز در راس هیاتی عالی‌رتبه عازم آمریکای لاتین شد و بنابر اخبار واصله، ایران برای سهامداری در 3 پالایشگاه جدید سینفوئگس کوبا، رویای آرمانی بولیوار نیکاراگوئه و کاردون ونزوئلا اقدام خواهد کرد که منجر به بازارسازی برای صادرات 200 تا 300 هزار بشکه نفت ایران خواهد شد.
پالایشگاه سینفوئگس کوبا
پالایشگاه سینفوئگس کوبا یک تأسیسات مربوط به دوران شوروی سابق است که برای استفاده از نفت خام روسیه پیکربندی شده که بعداً توسط شرکت نفت ونزوئلا برای تبدیل روزانه 65 هزار بشکه نفت ونزوئلا به محصولات پالایش شده برای بازار داخلی و صادرات کوبا ارتقا یافت.
این پالایشگاه حاصل سرمایه‌گذاری مشترک کوبا با ونزوئلا است اما از آگوست 2017، پالایشگاه سینفوئگوس به عنوان یک نهاد کاملا دولتی کوبا فعالیت می‌کند. اکنون به دلیل فرسودگی توان عملیاتی این پالایشگاه به 40 هزار بشکه کاهش یافته که ایران می‌تواند برای احیای آن و صادرات نفت اقدام کند.
پالایشگاه رویای آرمانی بولیوار نیکاراگوئه
مرحله نخست پالایشگاه رویای آرمانی بولیوار نیکاراگوئه 150 هزار بشکه‌ای مربوط به احداث مخازن ذخیره‌سازی بود که ساخته شده اما مراحل بعدی مربوط به تأسیسات پالایشگاهی به دلیل نبود سرمایه متوقف ماند. میزان سرمایه‌گذاری لازم برای تکمیل این طرح 4.7 میلیارد دلار برآورد می‌شود و راهکارهایی برای تامین مالی آن با تلفیق ظرفیت ایران و نیکاراگوئه وجود دارد. سال گذشته نیز تفاهم‌نامه تکمیل این پالایشگاه بین دو کشور امضا شد.
دانیل اورتگا رئیس‌جمهوری نیکاراگوئه در سفر سال گذشته وزیر نفت ایران به این کشور با اشاره به امضای یادداشت تفاهم میان شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و وزارت انرژی و معدن نیکاراگوئه گفت: بر اساس این تفاهم‌نامه امکان تکمیل و ساخت پتروپالایشگاه نفت جدید در نیکاراگوئه بررسی خواهد شد. البته زمین و تأسیسات اساسی برای ایجاد این پالایشگاه از سال‌ها پیش وجود دارد که به‌دلیل تحریم‌های آمریکا نیمه‌کاره رها شده است.
پالایشگاه کاردون ونزوئلا
واحد پالایشگاهی 310 هزار بشکه‌ای کاردون ونزوئلا ذیل مجتمع پالایشی پاراگوانا با ظرفیت 955 هزار بشکه تعریف می‌شود. چندی پیش رویترز از امضای قرارداد 460 میلیون یورویی بین ایران و ونزوئلا برای احیای ظرفیت این پالایشگاه در آینده‌ای نزدیک خبر داد. این پالایشگاه با نصف ظرفیت کار می‌کند و پس از تجربه موفق احیای پالایشگاه ال‌پالیتو می‌تواند به عنوان گام بعدی همکاری دو کشور اجرایی شود.
در مجموع به نظر می‌رسد، صدور خدمات فنی و مهندسی برای احیای پالایشگاه‌های آمریکای لاتین و صادرات نفت ایران به این کشور‌ها از جمله مهم‌ترین اهداف رئیس‌جمهور در سفر به آمریکای لاتین باشد.