به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، علی بهشتی روی با انتشار مطلبی با عنوان “دامنه نوسان و لزوم بازنگری در سیاست گذاری‌‌‌‌‌‌‌ها” در دنیای اقتصاد اعلام کرد: در روزهای اخیر پیرو پیشنهاد شرکت بورس و فرابورس و تصویب هیات‌مدیره سازمان بورس، دامنه نوسان در بازار اول بورس و فرابوس یک درصد دیگر افزایش پیدا کرد و به مثبت و منفی هفت‌درصد رسید.
این اتفاق بار دیگر باعث ایجاد بحث‌ها و گفت‌‌‌‌‌‌‌وگوهایی در رابطه با وضعیت بازار و نگاه سیاست گذاران به بورس شد که می‌توان از آنها برای بهبود فرآیند و شرایط بازار استفاده کرد تا نه‌تنها بازار پذیرای سهامداران بیشتری باشد بلکه از رفتارهای هیجانی و بی‌‌‌‌‌‌‌ثباتی هم به دور باشد.
چند پیشنهاد برای بهبود شرایط بازار
اولین مسئله این است که باید افزایش دامنهنوسان بصورت مطالعه شده و دقیق پیش‌برود تا اثرات سوء آن برای فعالان بازار و سهامداران به حداقل ممکن برسد. به همین جهت باید جدول زمان‌بندی مشخصی برای افزایش دامنهنوسان وجود داشته باشد تا فعالان بازار با مراجعه به آن در جریان باشند که در چه فواصل زمانی قرار است چه افزایش‌‌‌‌‌‌‌هایی در بازار صورت بگیرد.
با این اتفاق آنها در مقابل ریسک‌هایی که ممکن است با افزایش دامنهنوسان رخ بدهد، آماده می‌کنند و به نوعی ریسک‌ها را پوشش می‌دهند و به حداقل ممکن می‌‌‌‌‌‌‌رسانند. این موضوع به فعالان بازار و سهامداران کمک می‌کند بر اساس استراتژی در بازار پیش‌بروند و بتوانند با تصمیم‌گیری و ثبات در بازار حضور داشته باشند نه اینکه در بی‌‌‌‌‌‌‌خبری با شوک فعالیت کنند.
دومین نکته در رابطه با افزایش دامنهنوسان برمی‌گردد به معضلی که فقط مختص به ایران است و باید رفع شود. اگر دامنهنوسان افزایش پیدا می‌کند از طرف دیگر حجم مبنا هم افزایش داده می‌شود. سوالی که در رابطه با این اقدام مطرح می‌شود این است که اگر حجم مبنا اتفاق مطلوبی بود در بازارهای دیگر نقاط دنیا هم این کار را انجام می‌دادند. پس وقتی باید از نقاط مثبت بازارهای دنیا الگوبرداری کرد یکی از الگوبرداری‌‌‌‌‌‌‌ها می‌تواند همین موضوع باشد. وقتی در بازارهای کشورهای جهان، حجم مبنا وجود ندارد، لزومی ندارد در ایران چرخ را از نو ساخت یا اختراع کرد.
سومین مسئله پایبندی به دستورالعمل نحوه انجام معاملات در بورس و فرابورس است که می‌تواند راهکاری برای حذف حجم مبنا باشد. در مراحل بازار ابتدا پیش‌گشایش وجود دارد که طبق ساعات اعلامی انجام می‌شود و بازار پس از آن تا ۱۲:۳۰در حال فعالیت است اما دو زمان ۱۵ دقیقه‌‌‌‌‌‌‌ای در دستورالعمل‌‌‌‌‌‌‌ها دیده شده است.
زمان ۱۵ دقیقه اول که در آن خرید و فروش انجام نمی‌شود اما سهامداران می‌توانند در این بازه زمانی، سفارش‌های خرید و فروش را در سامانه معاملاتی ثبت کنند. آنها باتوجه به اتفاقاتی که از صبح ساعت ۸:۴۵ تا ۱۲:۳۰ که بازار در حال فعالیت بوده افتاده، می‌توانند در یک ربع ابتدایی به جمع‌‌‌‌‌‌‌بندی برسند و در راس ساعت ۱۲:۴۵ قیمتی را در عملیات حراج به‌عنوان قیمت پایانی معامله اعلام کنند و در نهایت در مرحله پایان معامله که در یک ربع آخر از ۱۲:۴۵ تا ۱۳ است، فقط و فقط روی این قیمت کشف شده در ساعت ۱۲:۴۵ معامله صورت می‌گیرد.
به نوعی می‌شود این قیمت را مبنایی برای معاملات فردا دانست. اگر معامله و حراجی در ساعت ۱۲:۴۵ صورت نپذیرد، میانگین موزون قیمت آن روز مبنای معاملات فردا است. این اتفاق هم عادلانه است و هم دخالتی در آن وجود ندارد. حالا ابهامی وجود دارد که در بازار این موضوع در دستورالعمل‌‌‌‌‌‌‌ها وجود دارد و سامانه معاملاتی هم احتمالا می‌تواند آن را پشتیبانی کند اما انجام نمی‌شود. در این‌خصوص از قانون‌گذاران نهاد ناظر انتظار می‌رود این موضوع را بررسی کرده و از قابلیت‌های سامانه معاملات به بهترین شکل استفاده کنند.
نکته پایانی در رابطه با افزایش دامنه نوسان، بحث طبقهبندی بازارها است، یعنی بورس به بازار اول و دوم تقسیم می‌شود و فرابورس هم به همین شکل. هرچند که در کل شرایط شرکت‌ها برای ورود به فرابورس سهل‌‌‌‌‌‌‌تر از ورود به بورس است و وقتی شرکتی از بازار اول فرابوس پیشرفت می‌کند و به بازار دوم بورس کوچ می‌کند اما در نهایت تعجب، دامنهنوسان آن یک‌درصد کاهش می‌یابد که این یک تناقض آشکار است.
از همین‌رو از سیاستگذار انتظار می‌رود بازارها را با یک چشم ببیند و این اختلاف را کمتر کند و گپ دامنهنوسان کاهش پیدا کند و در نهایت کلیت بازار جدا از طبقهبندی بازارها دامنهنوسان افزایش یابد، حال با گپ زمانی یا درصدی. بحث افزایش دامنهنوسان اتفاقی است که در ایران و در بازار سرمایه لازم است که اتفاق بیفتد و تا به امروز اگر اتفاق نیفتاده موجبات مشکلات عدیده‌‌‌‌‌‌‌ای برای بازار و سهامداران شده است. افزایش دامنهنوسان به‌همراه آموزش و بالابردن آگاهی عموم مردم و فرهنگ سهامداری می‌تواند به افزایش نقدشوندگی سهم‌‌‌‌‌‌‌ها و بهبود شرایط بازار کمک شایانی کند.