به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، شروین شهریاری درباره وضعیت معاملات بازار سهام و صنایع بورسی در هفته گذشته با انتشار متنی با عنوان “تغییر فرمان انتظارات در بورس؟” در دنیای اقتصاد اعلام کرد : بازار سرمایه در هفته قبل، وضعیتی رخوت‌آلود داشت که با ازدست‌رفتن کانال ۴. ۱میلیون واحدی شاخص کل توام شد. هر چند در روزهای پایانی، جو بازار اندکی بهبود یافت که آن‌هم مانع از افت ۶. ۱درصدی شاخص در مقیاس هفتگی نشد. ارزش معاملات روزانه در واکنش به عبور دلار آزاد از مرز ۳۰ هزار‌تومان ، شاهد بهبود اندک به محدوده سه‌هزار میلیارتومان در روز بود. البته به‌نظر می‌رسد هنوز برای داوری درباره اثر تحولات ارزی بر بازار سهام زود است.
حال و آینده بورس با و بدون برجام
آنچه مشخص است اینکه با تعویق احیای توافق هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای، امید به رفع تحریمها در کوتاه‌مدت کاهش یافته و همین مسئله نه‌تنها بر معاملات سهام صنایع موسوم به برجامی (نظیر خودروسازان و بانک‌ها) اثر گذاشته بلکه به دلیل کمرنگ‌شدن انتظارات قبلی مبنی بر تعدیل چشم انداز تورمی و کنترل کسری بودجه دولت بر کلیت فضای بورس نیز موثر بود.
با این حال توجه به این نکته حائز اهمیت است که قدرتمندترین روندهای صعودی در بازار سهام ایران، مقارن با دوره‌های کاهش ارزش ریال و جهش سود آوری ریالی صادر کنندگان شکل‌گرفته است. از این‌رو با توجه به ارزش‌گذاری متعادل سهام در سطوح کنونی، نگرانی عمده‌ای از تحولات برجامی متوجه کلیت بازار نیست و بسته به تحقق یکی از سناریوهای سیاسی، بخش‌های متفاوتی از صنایع مهم بورس مستعد بهبود سودآوری و کسب بازدهی در افق میان‌مدت هستند.
مرسوم است که می‌گویند در بازارهای مالی “آینده” مورد معامله قرار می‌گیرد. به این معنا که آنچه جریان عرضه و تقاضا را شکل می‌دهد بیش از آنکه به اخبار روز مربوط باشد به گمانه‌زنی سرمایه‌گذاران در خصوص تحولات آتی باز می‌گردد. مصداق این گزاره در نوسانات اخیر دلار قابل مشاهده است. به نحوی که به رغم عدم تغییر وضعیت تحریمها، انتظار اولیه از احیای توافق هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای باعث تقویت ۱۰ درصدی ارزش ریال شد و در هفته گذشته هم کمرنگ‌شدن این انتظارات منجر به معکوس شدن روند و بازگشت دلار به سطوح قبلی شد.
بازار سهام به طور کلی واکنش ملایم‌تری به سرخط اخبار نشان داده و شاهد نوسان معناداری نبود اما از نگاه کلی‌تر می‌توان به ارزیابی آثار تعویق مذاکرات بر بازارها پرداخت. واقعیت این است که شرایط کنونی بیشترین مشابهت را با دوره قبل از دور آخر مذاکرات وین در مرداد ماه دارد.
ویژگی آن دوره عبارت بود از پیگیری سیاست پولی نسبتا انقباضی توسط بانک مرکزی به‌منظور مهار تورم، بهبود درآمدهای نفتی ناشی از نرخ مناسب فروش نفت و نیز مداخله نسبی بازار ساز به منظور کنترل کاهش ارزش ریال به‌طور همزمان.
در همین حال، سایه احتمال توافق و ادامه مذاکرات هم بر بازارها سنگین ارزیابی می‌شود. خروجی این شرایط، عبارت بود از توقف رشد دلار در کانال ۳۲ هزار‌تومانی و رکود نسبی بورس در سطوح بالاتر از محدوده فعلی شاخص.
در وضعیت کنونی هم رعایت نسبی انضباط پولی ادامه یافته و قیمت نفت نسبتا بالا بوده و احتمال ادامه مذاکرات و عدم تمایل طرفین در ورود به تقابل مانند گذشته ادامه دارد. به این ترتیب به‌رغم رشد سریع نرخ ارز آزاد، انتظار می‌رود تا روند جاری با مداخله بازارساز کند شود و شاخص‌کل نیز با عنایت به اصلاح اخیر، مستعد افزایش ملایم و حتی بازگشت به کانال ۴. ۱میلیون واحدی ناشی از بهبود معاملات سهام شرکت‌های بزرگ باشد.
پیش بینی کلی چند صنعت در سه ماه سوم سال
یکی از عوامل تضعیف روند معاملات بورس در ماه‌جاری، محتوای گزارش‌های ماهانه شرکت‌ها بود که این اطلاعیه‌ها، صنایع انرژی بر شامل فولاد سازان و معدن کاران، تضعیف قابل ملاحظه عملکرد تولید در ماه مرداد را تجربه کردند اما این کاهش منحصر به این صنایع نماند و طیف وسیعی از تولیدکنندگان سیمانی، لاستیک‌سازان و حتی خودروسازان را دربر گرفت.
بررسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نشان می‌دهد رکود تولید صنایع در این‌ماه به قطع ادواری برق کارخانه‌ها مرتبط بوده و فعالیت صنایع را به نحو گسترده‌ای متاثر کرده است. این وضعیت در شهریور نیز احتمالا ادامه یافت. زیرا گرمای هوا کماکان تعدیل نشده است. در این میان برخی عوامل دیگر شامل رکود تقاضا موجب انباشت محصولات فولادی، سنگ‌آهن و حتی سیمان در انبارها شده ولی در افق کوتاه مدت زمینه تغییر این وضعیت وجود دارد.
درهمین راستا از مهرماه با توجه به شرایط جغرافیایی ایران، آب و هوا در گستره وسیعی به سمت اعتدال پاییزی می‌رود و نیاز برق برای مصارف سرمایشی در بخش خانگی به طور قابل‌توجهی تعدیل می‌شود. علاوه‌بر این تا اواخر آذر از حیث تامین گاز صنایع نیز محدودیت خاصی وجود نخواهد داشت و با توجه به عدم افزایش تقاضای بخش خانگی، امکان ارتقای تولید اکثر صنایع نسبت به دو فصل تابستان و زمستان فراهم می‌شود. از سوی دیگر، با چرخش فرمان انتظارات در بین فعالان اقتصادی، رویکرد قبلی مبنی‌بر تعویق تقاضا و چانه‌زنی بر سر قیمت، جای خود را به تعجیل در تصمیم گیری و اقدام به خرید می‌دهد که نشانه‌های اولیه آن هفته گذشته در بین متقاضیان بورس کالا قابل‌رصد بود.
به این ترتیب به‌رغم گزارش‌های ضعیف ماهانه مرداد و احتمالا شهریور، می‌توان انتظار دوره مناسب از منظر افزایش تولید شرکت‌ها در فصل پاییز را داشت. دوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای که در ترکیب با احیای تقاضا و موجودی مناسب انبار بنگاه‌ها، امکان ثبت ارقام مناسب فروش در گزارش‌های فصل سوم را فراهم می‌سازد.
اثر تصمیم بانک مرکزی آمریکا بر شاخص جهانی دلار
به طور تاریخی، پیچیده‌ترین شرایط برای بازارهای ریسک‌پذیر شامل قیمت مواد خام و کالاها در سطح جهانی وضعیتی است که همزمان ارزش دلار در برابر سایر ارزهای بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌المللی و نیز نرخ بهره قابل‌دریافت در اوراق‌بدهی دلاری در حال صعود است.
در حوزه ارزش دلار، شاخص این ارز (موسوم به DXY) در ۶ ماه اخیر بیش از ۱۰ درصد افزایش یافت. سیاست انقباضی پولی فدرال رزرو در کنار نگرانی‌ها از تامین انرژی اروپا در فصل زمستان و نیز چسبندگی ارقام تورم موجب‌شده تا دغدغه سرمایه‌گذاران در خصوص ادامه افزایش بهره توسط بانک مرکزی آمریکا و تقویت دلار پابرجا بماند.
بر این اساس، بازار انتظار دارد در هفته جاری نرخ بهره شبانه سپرده‌گذاری دلار نزد بانک مرکزی آمریکا با ۷۵. ۰درصد افزایش به بازه ۳ تا ۵. ۳درصد برسد و تا پایان سال نیز این رقم به محدوده ۴ درصد (بالاترین سطح در ۱۵ سال گذشته) بالغ شود. پیامد این شرایط، تداوم فشار ناشی از دلار قوی و رشد بهره بر قیمت دارایی‌ها خواهد بود. وضعیتی که برای بازار کالایی و شرکت‌های مرتبط با قیمت‌های جهانی به معنای عدم امکان افزایش معنادار نرخ‌های فروش تا زمان تغییر سیاست پولی بانک های مرکزی غربی و فروکش‌کردن تورم است.